Sinokubonga Nkala
Sikumbuzo Dabengwa
Selidume ledlula elalonyaka kwabanye. Ingoma esihlatshelwa emibilini yomunye lomunye ngethi ngabe ngabala ngasebenza kakhulu. Kusasizani ukukhala nxa amanzi evele esechithekile. Sekuyizifiso zikaAmkela ngiqinisile. Abadala bathi u “ Ngabe nga . . .” Yingoma yesithutha. Umfundi owachitha iminyaka yakhe edlala koba yikugedla kwamazinyo mhlazana imiphumela ibuya. Kambe abafundi bangenza macebo bani ukuze balungiselele imihloliso le?
Kunengi okungenziwa ngabafundi. Kuqalela khona esikolo kumaviyo abo okufunda. Inengi lithatha lula ekulaleleni ababalisi babo. Abanye abayinanzi imihloliso yaphakathi kwesikhathi. Lokhu kudala ukuba imisebenzi yabo ihlale ndawonye ingabathuthukisi. Imihloliso yokuphetha ibanga elithile yenza kusebenzeke kuhle emaphethelweni amabanga ngoba ingumfuziselo yalokhu umfundi azaphuma lakho.
Ake sikhangele sihlolisise ingxoxo yabanye abafundi abangakabhali kodwa bekade bebona abanye behlalele imihloliso.
Saneliso: Isiphelile imihloliso kumbe badobhile yini lonyaka?
Simphiwe: Nxa kade bebala bazadobha. Laba abakade betshona bedlala bakhohlwe?
Saneliso: Uyitshaye esikhonkosini dadewethu. Ukuphumelela yikusebenza nzima komfundi. Uvuna okuhlanyelileyo phela.
Kuyavela ukuba abafundi kufanele basebenzise izindlela ezitshiyeneyo zokubala. Bangavivinya imihloliso eyedlulayo ukuze baphumelele kwezayo.
Umfundi otshona ezidlalela uyakhala zome ngoba yibo labana abatholakala sebethe gu etafuleni eselele ngoba kumnyama ebusweni benkawu. Yibo njalo othola belobe iziqephu ezincane umuntu abesesenwaya ikhanda kungaze kwavuka lutho.
Kubanzima kulo ongazange abale. Ekubaleni lapha kungasebenza izindlela zokuzimisela ngokuvuka ebusuku kuhlalelwe izifundo zonke kakutsha. Omunye angathanda ukungalali masinya ahle angene ekubaleni. Omunye angacikama alale kancane abesevuka sekule. Kubalwani mntwana waleya ndoda. Konke okulungiselwe izifundo. Olunye ngolufinyeza imibhalo yamanoti alo yeka. Olunye ngolusebenzisa izingwalo zokuvivinya kanti olunye ngoluhlasela ngemihloliso eyadlulayo yona layo engumfuziselo walokhu okuzayo.
Ababalisi labo sebengathi balamahlwayi. Sebebabiza bebabizile abafundi. Kungavukelwa ekuseni kungenwe phambi kwalezi zikhathi zokungena esikolo ukuze kuxoxiswane. Olusala emini asikhulumi ngalo. Olusebenza ngamakhefu asisabali. Kuyatshikitshwa. Umfundi owehluleka ukuma aqonde angene emfolweni uyasala ngoba akubizwa ozwayo nxa sekunje. Amacebo uyazenzela. Asingezeleleni ngamanye angasisiza bafundi. Ikhona imibuzo engadingi impendulo.
Nansi:-
Laba abanquma ezitaladini bebukana lezintombi lamajaha bona balungiselela nini imihloliso?
Laba abangalandeli iziqondiso zokuvunula komfundi wesikolo uthole esegaxe okwakhe bayaphumelela na, kumbe banxusa insikizi lemikhaza lezibawu ezimpilweni zabo?
Abalandela iziqondiso zababalisi , abazali bahloniphe lomhlaba bona baphuma njani?
Asihlanganeni kwelizayo bafundi.
